WAKACJE OD OCHRONY SWOICH DANYCH MOGĄ CIĘ SPORO KOSZTOWAĆ. BĄDŹ CZUJNY!
WAKACJE OD OCHRONY SWOICH DANYCH MOGĄ
CIĘ SPORO KOSZTOWAĆ. BĄDŹ CZUJNY!
Wakacje – dla wielu to czas zasłużonego relaksu i oderwania od codziennych spraw. Podczas gdy
jedni korzystają z odpoczynku, niektórzy czekają na potknięcie tych pierwszych, wykorzystując
wszelkie informacje pozwalające dokonać zuchwałych kradzieży. Kradzieży nie tylko dóbr mate-
rialnych, ale i tożsamości.
Przedstawiamy poniżej kilka rad, jak postępować
i jak właściwie zadbać o swoje dane osobowe.
WAKACJE OD OCHRONY SWOICH DANYCH MOGĄ
CIĘ SPORO KOSZTOWAĆ. BĄDŹ CZUJNY!
Wakacje – dla wielu to czas zasłużonego relaksu i oderwania od codziennych spraw. Podczas gdy
jedni korzystają z odpoczynku, niektórzy czekają na potknięcie tych pierwszych, wykorzystując
wszelkie informacje pozwalające dokonać zuchwałych kradzieży. Kradzieży nie tylko dóbr mate-
rialnych, ale i tożsamości.
Przedstawiamy poniżej kilka rad, jak postępować
i jak właściwie zadbać o swoje dane osobowe.
- Nie zostawiaj dowodu w zastaw
Nikt zgodnie z prawem nie może od nas wymagać,
byśmy zostawili dokument tożsamości (np. dowód osobisty,
paszport, prawo jazdy) w zastaw np. za wypożyczany
sprzęt. Dokumenty są wydawane w celach ściśle okre-
ślonych przepisami prawa i zawierają wskazany w nich
katalog danych osobowych, który jest szerszy niż ten,
jaki można uznać za niezbędny dla realizacji określonego celu.
PRZYKŁAD!
Kupując bilet na pociąg przez Internet, trzeba podać
imię i nazwisko oraz informacje o dokumencie,
który identyfikuje kupującego. Przewoźnik ma prawo
do identyfikacji pasażera. Konduktor tylko w wyjątko-
wych sytuacjach np. podejrzewając, że bilet lub doku-
ment tożsamości zostały sfałszowane, może zatrzymać
bilet i dokument potwierdzający naszą tożsamość. - Nie pozwól robić kserokopii
Nie zgadzaj się na wykonywanie kserokopii dokumentu
tożsamości. Sporządzenie kopii dowodów tożsamości
jest legalne jedynie wtedy, kiedy wynika to wprost
z przepisów rangi ustawy. Nawet gdy przedsiębiorca
1
tłumaczy, że to jest wymagane do dochodzenia ewen-
tualnych roszczeń, np. za zniszczony czy nieoddany
sprzęt, nie zgadzaj się na to. Do tego wystarczające
powinno być spisanie z dokumentu informacji,
które będą pomocne przy dochodzeniu ewentualnych
roszczeń, np. imienia i nazwiska czy numeru PESEL.
Jeżeli przedsiębiorca postanowił spisać dane z dowodu
osobistego, to domagaj się, by po tym, jak zwrócisz
wypożyczony sprzęt, usunął je albo zwrócił ci formularz
lub notatkę, na których je zapisał.
PRZYKŁAD!
Z podobnymi żądaniami o pozostawienie dokumentu
albo pozwolenie na jego skopiowanie możemy
się spotkać choćby w hotelowej recepcji. Nie wolno
tego robić. Pracownik recepcji może jedynie poprosić
nas o przedstawienie dokumentu w celu ustalenia naszej
tożsamości. To oznacza, że recepcjonista ma prawo
wglądu do naszego dowodu osobistego, ale nie do
jego kopiowania czy zatrzymywania.
W ostatnim czasie do UODO wpływają pytania dotyczące
przetwarzania przez hotele danych osobowych swoich
gości w postaci oświadczenia o przebytych chorobach,
podróżach służbowych w związku z zapobieganiemrozprzestrzeniania się wirusa COVID. Hotele mogą
przetwarzać dane dotyczące stanu zdrowia jedynie
w sytuacji, gdy posiadają podstawę prawną dla takiego
rodzaju działań. - Nie publikuj zdjęć z wakacji, podczas Twojej
nieobecności w domu
Podczas wakacji często chwalimy się fotografiami z od-
wiedzanych miejsc. Publikowanie zdjęć, świadczy o tym,
że nie ma nas w domu. To nic innego jak zachęta
dla potencjalnego złodzieja i zaproszenie do naszego
domu. Jakiekolwiek zdjęcia, już po urlopie, udostępniaj
ewentualnie tylko znajomym.
Nie warto przechowywać plików zdjęciowych w pamięci
dłużej niż to konieczne, nie tylko dlatego, że „zapychają
pamięć urządzenia”. Również dlatego, że w razie utraty
lub sprzedaży urządzenia, mogą trafić w niepowołane ręce. - Nie dziel się danymi o swojej lokalizacji w mediach
społecznościowych
Niejednokrotnie już sceneria w tle zdradza, gdzie jesteśmy.
Jednak na fotografii cyfrowej znajdziemy o wiele
dokładniejsze dane dotyczące geolokalizacji, czyli informacji
o położeniu geograficznym. Jedną z funkcji cyfrowych
aparatów fotograficznych i smartfonów jest bowiem
geotagowanie, dzięki któremu we właściwościach zdjęcia
zapisywane są informacje o lokalizacji geograficznej
aparatu. Na tej podstawie można ustalić dokładne poło-
żenie miejsca, w którym zdjęcie zostało wykonane.
Pamiętaj, że masz możliwość usuwania danych GPS,
które określają lokalizację zrobionego przez Ciebie zdjęcia.
W celu zwiększenia prywatności i bezpieczeństwa zaleca
się usuwanie takich danych np. za pomocą mechani-
zmów wbudowanych w system Windows, jak również
opcji dostępnych w ustawieniach aplikacji Aparatu.
Media społecznościowe mają też funkcję ujawniania
miejsca, w których właśnie przebywamy – lotniska,
restauracje, muzea. Lepiej korzystać z nich z rozwagą. - Na urządzeniu korzystaj ze swojego połączenia z Internetem
A gdy musisz skorzystać z publicznej sieci Wi-Fi,
to weź pod uwagę bezpieczne łączenie. Warto wyłączyć
opcję automatycznego łączenia dla sieci publicznych,
a przed skorzystaniem z sieci publicznej upewnij się,
że łączysz się z odpowiednim punktem. Korzystaj z moż-
liwości połączeń z siecią VPN, która stanowi bardzo ważne
zabezpieczenie przed atakami hakerskimi. Ponadto
2
korzystaj jedynie z zabezpieczonych stron i pewnych
źródeł. Ważnym sygnałem dla Ciebie będzie, że strona
WWW, z której chcesz skorzystać jest „niezabezpieczona”
lub połączenie jest „niezaufane”. Coraz częściej strony
WWW korzystają z certyfikatu SSL (najłatwiej można
rozpoznać to w adresie strony internetowej, gdy jej adres
rozpoczyna się od „https://”, a nie od „http://”). - Zainstaluj na swoim urządzeniu oprogramowanie
antywirusowe
Dzięki niemu możesz chronić swój sprzęt przed złośliwym
oprogramowaniem, w tym wirusami, oprogramowaniem
szpiegującym i ransomware. To bardzo ważne, w dobie
powszechnego korzystania z Internetu, dokonywania
płatności urządzeniami mobilnymi czy korzystania
z bankowości elektronicznej. - Ostrożnie udostępniaj nieznajomemu swój telefon
„Przepraszam, rozładowała mi się bateria. Czy mogę
zadzwonić z Pana/Pani telefonu?” Często użyczamy nasz
telefon, a czemu nie?! Przecież chcemy pomóc, szybko,
co złego może się stać? Niekiedy to oszuści chcący uzyskać
dostęp do naszego urządzenia proszą o użyczenie Twojego
telefonu. Czy tak samo udostępnilibyśmy nasz portfel?
Zapominamy o tym, że nasz telefon komórkowy nie służy
już „tylko” do komunikowania się. To jest nasze centrum
dowodzenia, źródło informacji o nas. Mamy w nim
zapisane daty urodzenia naszych członków rodziny,
aplikacje bankowości elektronicznej, pocztę elektroniczną
oraz wiele innych aplikacji pozwalających na ustalenie
naszej tożsamości i stanu posiadania.
Chcesz pomóc, to poproś o nr telefonu, na który Ty sam
wyślesz wiadomość do osoby, z którą ktoś inny chce
się skontaktować i przekażesz jej informacje. Lepiej
nie udostępniaj swojego telefonu nieznajomym. - Zabezpiecz się na wypadek kradzieży lub zgubienia
telefonu
Przede wszystkim ustaw blokadę ekranu, co znacznie
ograniczy ryzyko dostępu do Twoich danych. Warto
również pomyśleć o włączeniu usługi lokalizującej urzą-
dzenie oraz umożliwiającej zdalne usuwanie zawartości
telefonu lub jego blokadę. Wykonuj również regularnie
kopie zapasowe danych, które znajdują się na Twoim
urządzeniu, lub korzystaj z backupu w chmurze,
dzięki czemu szybko odzyskasz dostęp do ważnych
danych w przypadku awarii, zgubienia lub kradzieży
telefonu.
- Nie zostawiaj dowodu w zastaw
Nikt zgodnie z prawem nie może od nas wymagać,
byśmy zostawili dokument tożsamości (np. dowód osobisty,
paszport, prawo jazdy) w zastaw np. za wypożyczany
sprzęt. Dokumenty są wydawane w celach ściśle okre-
ślonych przepisami prawa i zawierają wskazany w nich
katalog danych osobowych, który jest szerszy niż ten,
jaki można uznać za niezbędny dla realizacji określonego celu.
PRZYKŁAD!
Kupując bilet na pociąg przez Internet, trzeba podać
imię i nazwisko oraz informacje o dokumencie,
który identyfikuje kupującego. Przewoźnik ma prawo
do identyfikacji pasażera. Konduktor tylko w wyjątko-
wych sytuacjach np. podejrzewając, że bilet lub doku-
ment tożsamości zostały sfałszowane, może zatrzymać
bilet i dokument potwierdzający naszą tożsamość. - Nie pozwól robić kserokopii
Nie zgadzaj się na wykonywanie kserokopii dokumentu
tożsamości. Sporządzenie kopii dowodów tożsamości
jest legalne jedynie wtedy, kiedy wynika to wprost
z przepisów rangi ustawy. Nawet gdy przedsiębiorca
1
tłumaczy, że to jest wymagane do dochodzenia ewen-
tualnych roszczeń, np. za zniszczony czy nieoddany
sprzęt, nie zgadzaj się na to. Do tego wystarczające
powinno być spisanie z dokumentu informacji,
które będą pomocne przy dochodzeniu ewentualnych
roszczeń, np. imienia i nazwiska czy numeru PESEL.
Jeżeli przedsiębiorca postanowił spisać dane z dowodu
osobistego, to domagaj się, by po tym, jak zwrócisz
wypożyczony sprzęt, usunął je albo zwrócił ci formularz
lub notatkę, na których je zapisał.
PRZYKŁAD!
Z podobnymi żądaniami o pozostawienie dokumentu
albo pozwolenie na jego skopiowanie możemy
się spotkać choćby w hotelowej recepcji. Nie wolno
tego robić. Pracownik recepcji może jedynie poprosić
nas o przedstawienie dokumentu w celu ustalenia naszej
tożsamości. To oznacza, że recepcjonista ma prawo
wglądu do naszego dowodu osobistego, ale nie do
jego kopiowania czy zatrzymywania.
W ostatnim czasie do UODO wpływają pytania dotyczące
przetwarzania przez hotele danych osobowych swoich
gości w postaci oświadczenia o przebytych chorobach,
podróżach służbowych w związku z zapobieganiemrozprzestrzeniania się wirusa COVID. Hotele mogą
przetwarzać dane dotyczące stanu zdrowia jedynie
w sytuacji, gdy posiadają podstawę prawną dla takiego
rodzaju działań. - Nie publikuj zdjęć z wakacji, podczas Twojej
nieobecności w domu
Podczas wakacji często chwalimy się fotografiami z od-
wiedzanych miejsc. Publikowanie zdjęć, świadczy o tym,
że nie ma nas w domu. To nic innego jak zachęta
dla potencjalnego złodzieja i zaproszenie do naszego
domu. Jakiekolwiek zdjęcia, już po urlopie, udostępniaj
ewentualnie tylko znajomym.
Nie warto przechowywać plików zdjęciowych w pamięci
dłużej niż to konieczne, nie tylko dlatego, że „zapychają
pamięć urządzenia”. Również dlatego, że w razie utraty
lub sprzedaży urządzenia, mogą trafić w niepowołane ręce. - Nie dziel się danymi o swojej lokalizacji w mediach
społecznościowych
Niejednokrotnie już sceneria w tle zdradza, gdzie jesteśmy.
Jednak na fotografii cyfrowej znajdziemy o wiele
dokładniejsze dane dotyczące geolokalizacji, czyli informacji
o położeniu geograficznym. Jedną z funkcji cyfrowych
aparatów fotograficznych i smartfonów jest bowiem
geotagowanie, dzięki któremu we właściwościach zdjęcia
zapisywane są informacje o lokalizacji geograficznej
aparatu. Na tej podstawie można ustalić dokładne poło-
żenie miejsca, w którym zdjęcie zostało wykonane.
Pamiętaj, że masz możliwość usuwania danych GPS,
które określają lokalizację zrobionego przez Ciebie zdjęcia.
W celu zwiększenia prywatności i bezpieczeństwa zaleca
się usuwanie takich danych np. za pomocą mechani-
zmów wbudowanych w system Windows, jak również
opcji dostępnych w ustawieniach aplikacji Aparatu.
Media społecznościowe mają też funkcję ujawniania
miejsca, w których właśnie przebywamy – lotniska,
restauracje, muzea. Lepiej korzystać z nich z rozwagą. - Na urządzeniu korzystaj ze swojego połączenia z Internetem
A gdy musisz skorzystać z publicznej sieci Wi-Fi,
to weź pod uwagę bezpieczne łączenie. Warto wyłączyć
opcję automatycznego łączenia dla sieci publicznych,
a przed skorzystaniem z sieci publicznej upewnij się,
że łączysz się z odpowiednim punktem. Korzystaj z moż-
liwości połączeń z siecią VPN, która stanowi bardzo ważne
zabezpieczenie przed atakami hakerskimi. Ponadto
2
korzystaj jedynie z zabezpieczonych stron i pewnych
źródeł. Ważnym sygnałem dla Ciebie będzie, że strona
WWW, z której chcesz skorzystać jest „niezabezpieczona”
lub połączenie jest „niezaufane”. Coraz częściej strony
WWW korzystają z certyfikatu SSL (najłatwiej można
rozpoznać to w adresie strony internetowej, gdy jej adres
rozpoczyna się od „https://”, a nie od „http://”). - Zainstaluj na swoim urządzeniu oprogramowanie
antywirusowe
Dzięki niemu możesz chronić swój sprzęt przed złośliwym
oprogramowaniem, w tym wirusami, oprogramowaniem
szpiegującym i ransomware. To bardzo ważne, w dobie
powszechnego korzystania z Internetu, dokonywania
płatności urządzeniami mobilnymi czy korzystania
z bankowości elektronicznej. - Ostrożnie udostępniaj nieznajomemu swój telefon
„Przepraszam, rozładowała mi się bateria. Czy mogę
zadzwonić z Pana/Pani telefonu?” Często użyczamy nasz
telefon, a czemu nie?! Przecież chcemy pomóc, szybko,
co złego może się stać? Niekiedy to oszuści chcący uzyskać
dostęp do naszego urządzenia proszą o użyczenie Twojego
telefonu. Czy tak samo udostępnilibyśmy nasz portfel?
Zapominamy o tym, że nasz telefon komórkowy nie służy
już „tylko” do komunikowania się. To jest nasze centrum
dowodzenia, źródło informacji o nas. Mamy w nim
zapisane daty urodzenia naszych członków rodziny,
aplikacje bankowości elektronicznej, pocztę elektroniczną
oraz wiele innych aplikacji pozwalających na ustalenie
naszej tożsamości i stanu posiadania.
Chcesz pomóc, to poproś o nr telefonu, na który Ty sam
wyślesz wiadomość do osoby, z którą ktoś inny chce
się skontaktować i przekażesz jej informacje. Lepiej
nie udostępniaj swojego telefonu nieznajomym. - Zabezpiecz się na wypadek kradzieży lub zgubienia
telefonu
Przede wszystkim ustaw blokadę ekranu, co znacznie
ograniczy ryzyko dostępu do Twoich danych. Warto
również pomyśleć o włączeniu usługi lokalizującej urzą-
dzenie oraz umożliwiającej zdalne usuwanie zawartości
telefonu lub jego blokadę. Wykonuj również regularnie
kopie zapasowe danych, które znajdują się na Twoim
urządzeniu, lub korzystaj z backupu w chmurze,
dzięki czemu szybko odzyskasz dostęp do ważnych
danych w przypadku awarii, zgubienia lub kradzieży
telefonu.
